Mira ERP, reçete bazlı seri üretim yapan tüm işletmelere dönük fonksiyonlar içeriyorken, diğer taraftan proje bazlı üretim yapan özellikle makine metal sektöründeki işletmelerin üretim işlemlerini takip için de önemli fonksiyonlar sunmaktadır.
İş İstasyonları (Kaynaklar) ve İşlemler (Operasyonlar)
Üretim reçetelerinde, üretim emirlerinde ve iş emirlerinde kullanılacak en önemli tanımlar arasında iş istasyonları (kaynaklar) ve işlemler (operasyonlar) yer almaktadır. Kaynaklar, operasyonların gerçekleştirilebildiği tezgah, makine ve hatta iş gücü olabilir. Operasyonlar ise üretim işlemlerinin her birisidir. Bu iki bilgi daha sonra üretim reçetelerinde işlemlerin yapılış sıraları ve sürelerini de gösteren rotalarda kullanılacaktır.
Üretim Reçeteleri/Ürün Ağaçları
Üretim işi ile uğraşan departmanlarda zaman zaman kavram karmaşasına sebebiyet veren “Üretim Reçetesi” kavramı ile “Ürün Ağacı” kavramına açıklık getirilecek olursa bu kavramlar şu şekilde tarif edilebilir.
Ürün ağacı, bir mamül veya yarımmülün üretilmesi için gerekli hammadde veya yarımamüllerin miktarları ile birlikte belirtildiği hiyerarşik bir malzeme listesidir. Diğer taraftan üretim reçetesi ise ürün ağacında yer alan hammadde ve yarımamüllerin (topluca girdiler diyebiliriz) hangi sıra ile hangi işlemlerden geçeceğini, her bir işlemde hangi girdilerin ne kadar kullanılacağını, işin hangi iş istasyonunda ne kadar sürede yapılacağını da gösteren rota ile ürün ağacının bir aradaki tarifidir.
Mira ERP‘de, işletme içerisinde üretilecek mamül veya yarımamüllerin üretim reçete/ürün ağacı bilgileri kolayca girebilir, izleyebilir ve değiştirilebilir. İç içe sınırsız sayıda reçete/ürün ağacı kullanılabilir. Reçete/ürün ağacı tanımında hammadde, ürün ve rotanın beraberce tanımlanabilmesi sayesinde ürüne ilişkin bilgilerin tümü tek bir formdan takip edilebilir. Üretim reçetelerinde yapılan değişiklikler versiyon olarak tutulabilir. Böylece geriye dönük olarak geçmiş reçete bilgilerine erişilebilir. Reçetelere yürürlük tarihleri tanımlanabilir. Reçetelerde yapılan değişikliklerden etkilenecek açık üretim emirleri varsa kullanıcı üretim emirleri numaraları ile birlikte uyarılarak söz konusu üretim emirlerinde de değişiklik yapılmak istenirse bu konuda aksiyon alınması sağlanabilir.
Aynı ürüne ait farklı tesislerde kullanım için farklı reçetelerin tanımlanması sağlanabilir.
Üretim reçetelerine sınırsız sayıda dijital doküman iliştirilebilir.
Üretim Emirleri
Üretim işlemlerinin takibi için kullanılan en önemli formlardan birisi üretim emirleridir. “Üretim Emri” ve “İş Emri” kavramları üretim camiasında sıklıkla bir birleri yerine kullanılan iki kavram gibi gözükse de aslında ayrı iki kavramdırlar.
İş emri, bir üretim reçetesindeki her bir işlem (operasyon) için açılan emir kaydıdır.
Üretim emri ise bir üretim reçetesindeki tüm iş emirlerinin tamamının bağlandığı ve üretilecek yarımamül veya mamülün üretim aşamalarını topyekün takibe yarayan emirdir. Yani üretim emri iş emirlerini kapsar.
Bir üretim emrinin aşamaları vardır. Üretim emir ilk oluşturulduğunda “Bekleyen” aşamasındadır. Daha sonra sahada üretime başlanacağı zaman üretim emri yayınlanır ve aşaması “Yayınlandı” olur. Bu aşamada üretim emrinde yer alan tüm operasyonlar için iş emirleri oluşturulur. İş emirlerine, üretim teyidi girildiği andan itibaren üretim emrinin aşaması “Kısmi Üretim” olur. İş emirlerinin tamamına ait üretim teyitleri verildiğinde üretim emrinin aşaması “Tam Üretim” olur.
Bir üretim emri, bir üretim reçetesine bağlı olarak oluşturulabileceği gibi herhangi bir reçeteye bağlı olmadan da oluşturulabilir. Üretim emri oluşturma aşamasında içerisine çağrılan üretim reçetesindeki girdi, çıktı ve rota bilgileri otomatik olarak gelecektir. Ancak sadece oluşturulacak üretim emrine özel değişiklikler o üretim emri kaydı üzerinde yapılabilir. Böylece üretim reçetesi asıl kaydında bir değişiklik yapmak zorunda kalmadan üretim emrinde değişiklik yapılabilir.
İş Emirleri
Herhangi bir üretim emri yayınlandığında, üretim emri rotasında yer alan her bir operasyon için otomatik olarak bir iş emri oluşur. “Bekleyen”, “Kısmi Üretim”, “Tam Üretim” ve “İptal” olmak üzere iş emirlerinin de aşamaları vardır. İş emri üzerinde üretim teyitleri verilmeye başlandığı anda itibaren ilgili iş emrinin aşaması Kısmi Üretim olacaktır. Üretimi tamamlanan iş emirlerinin aşamaları ise Tam Üretim olacaktır.
İş emrileri parsiyel olarak kapatılabilir. Örneğin üretilecek miktar 100 birimdir. Herhangi bir vardiyada operatörler sadece 80 birimlik üretim yapmış olabilirler. Bu durumda iş emri üzerine başlangıç ve bitiş tarih ve saatlerini yazarak sadece üretebildiği miktarı yazar. Mira ERP, otomatik olarak teorik bilgiler üzerinden hesap yaparak kullanılan girdi miktarını hesaplar. Operatör isterse kullanılan girdi miktarını değiştirebilir. Yeni girdiler ekleyebilir. Bu işlemleri yaptığında iş emrinin teorik hesaplamalarında değişiklik olmaz böylece gerçekleşen ve teorik karşılaştırmaları yapılabilir.
Üretim Sahasından Veri Toplama
Herhangi bir ERP sisteminde üretim modülünden sağlanacak en büyük fayda, sistem içerisindeki üretim kayıtlarının üretim sahasındaki üretim durumunu zamanında ve tam olarak yansıtıyor olmasıdır. Bunu başarabilmek için iş emirlerine üretim teyitlerinin girişlerinin zamanında ve tam olarak girilmesini organize etmek gerekir. Bunun için izlenebilecek en kestirme ve akla gelen ilk yöntem üretim şefi veya görevlendirilecek bir kişinin belirli aralıklar üretim sahasını dolaşması ve her bir iş emrine ilişkin üretim miktarlarını derleyerek kendi ofisinde Mira ERP ‘ye işlemesidir. Ancak bu yöntem verilerin sisteme gecikmeli olarak girilmesine sebebiyet verecektir.
Diğer bir yöntem ise sahanın fiziki şartlarına ve verileri güncelleme sıklığı gibi bazı faktörlere bakarak verilerin operatörler tarafından üretim sahasında girilmesidir. Bu yöntem için dokunmatik ekranlı kiosklar, sanayi tipi el terminalleri veya tablet bilgisayarlar kullanılabilir. Özellikle kiosk veya tablet bilgisayar kullanımının bazı avantajları vardır. Örneğin bir üretim emri veya iş emrine bağlanmış dijital dokümanların operatörler tarafından kullanılabilmesi gibi. Bu sayede operatörler kağıt kullanmadan her türlü şema, talimat, teknik resim vb gibi bilgilerin son versiyonlarına erişebiliyor olacaklardır.
Üretim Takip (Üretim Takip Konsolu)
Mira ERP içerisinde, üretim sahasına verilmiş tüm üretim emirleri ve onlara bağlı tüm iş emirlerinin listelendiği ve gerektiğinde kolayca üretim emri veya iş emrinin asıl kayıtlarına ulaşılmasını sağlayan bir raporlama ekranı vardır. Sipariş numarası, üretim emri numarası, proje numarası, müşteri ünvanı gibi kriterler verilerek üretim emirleri filtrelenebilir.
Üretim konsol üzerinden üretim emri veya iş emrine ilişkin işlemler yapılabilir. Örneğin bir üretim emri yetkili bir kullanıcı tarafından iptal edilebilir ya da tam üretim aşamasına getirilebilir. Benzer şekilde iş emirleri iptal veya tam üretim aşamasına getirilebilir. İş istasyonları bazında iş emirleri listelenebilir.
Fason İşlemler Takibi
Dışarıda fason olarak başka üreticilere yaptırılan işlemler Mira ERP içerisinde kolayca takip edilebilir. Fason üretim yaptırma iki durumda gündeme gelir:
Mira ERP, her iki senaryo için de gerekli fonksiyonaliteyi sunmaktadır. Özellikle üretimine başlanmış bir üretime ait iş emrinin ani bir kararla dışarıda üretilmesine karar verildiği bir senoryoya göre kayıt düzenini oluşturmak ve üretim takibini yapabilmek önemli bir kolaylık ve pek çok ERP yazılımında oldukça zor bir işlemdir. Mira ERP içerisinde herhangi bir iş emrinde üretilmesi planlanan miktarın ne kadarı fasonda ne kadarı içeride üretileceği belirtilerek yeni bir fason iş emri oluşması ve fasoncu ararştırması yapabilmek üzere hizmet talebi açılması gibi süreçler kolayca ve bir hamlede yapılabilmektedir.
Toplu İş Emri
Sisteme üretim reçetesi tanımlandığı aşamada girdisi yani kullanılacak hammeddesi tam olarak belli olmayan bazı üretim şekilleri vardır. Özellikle sac levha, sunta levha vb gibi hammaddeleri kullanarak üretim yapan firmalar standart levhaları en optimum şekilde kullanmak zorundadır. Standart levhalardan kesim yapılarak üretim tamamlandıktan sonra bazen levhadan arta kalan parça bir parça için kullanılabilecek ebatta olmaktadır. Bu levhalar fire olarak adlandırılır ve tekrar stoğa konulur ve uygun parça bulunduğunda ise standart levha yerine bu fireler levhalar kullanılır. Üretilecek parçaların levhalar üzerine en optimum şekilde yerleştirilmesi işlemine nesting denir. Nesting işlemi de ancak üretilecek parçalar belli olduktan sonra yapılabildiği için üretim reçetesi girildiği sırada daha hangi levha kullanılacağı bilinmemektedir. İşte bu süreç klasik ERP üretim reçetesi tanımlama mantığına aykırı bir durum oluşturmaktadır.
Bu tarz operasyonları olan firmalar üretim reçetesine söz konusu işlemi eklerler ancak bir girdi yazmazlar. Daha sonra iş emirleri oluşturulur ve nestingi yapılmış parçalar için Mira ERP içerisine toplu iş emri girilir. Bu işlem toplu iş emri ile takip edilir.
