Demir çelik, Türkiye ekonomisinin büyümesinde lokomotif görev üstlenen sektörler arasına adını yazdırmayı başarmıştır. Küresel krizde gelişmiş ülkelere göre daha hızlı iyileşme kaydeden Türk demir çelik sektörü, dünyanın en çok ham çelik üreten 9’uncu ülkesi konumuna ulaşmıştır. Global ölçekte keskin rekabetin yaşandığı bu sektörde Türkiye, rekabetçi gücünü aldığı çok yönlü tedbirlerle de koruyama çalışmaktadır.
Türkiye’de demir çelik üretimi ilk kez 1928 yılında, savunma sanayiinin çelik ihtiyacını karşılamak amacıyla, Kırıkkale’de, şu anda Makine ve Kimya Endüstrisi Kurumu (MKE) olarak bilinen tesiste başlamıştır.
Karabük Demir Çelik Fabrikaları (KARDEMİR), 1937 yılında Türkiye’nin uzun ürün talebini karşılamak üzere ilk entegre demir çelik tesisi olarak faaliyetlerine başlarken, yassı ürün talebini karşılamak için de, ikinci entegre tesis olan Ereğli Demir Çelik Fabrikaları (ERDEMİR) 1965 yılında işletmeye açılmıştır.
1977 yılında, uzun ürün ve yarı mamul talebini karşılayabilmek amacıyla da, Türkiye’nin üçüncü entegre tesisi olan İskenderun Demir Çelik Fabrikaları (İSDEMİR) üretime başlamıştır.
1960’lı yıllardan itibaren özel sektöre ait elektrik ark ocaklı tesislerin de faaliyete geçmeye başlaması ve 1970’li yıllarda İSDEMİR’in ve özel sektöre ait 5 ark ocaklı kuruluşun işletmeye açılması ile 1980 yılında Türk Demir Çelik Endüstrisi, yıllık 4.2 milyon ton ham çelik üretim kapasitesine ulaşmıştır.
1980’li yıllarda yaşanan ekonomideki liberalleşme hareketleri, sadece Türk ekonomisi açısından değil, demir çelik endüstrisinin gelişimi açısından da, bir dönüm noktası olmuştur. Türk Demir Çelik Sektörü 1980’li yıllarda, yeni elektrik ark ocaklı tesislerin kurulmasına ve ekonomik yapıdaki gelişmelere paralel olarak, büyük bir gelişme göstermiştir.
1996 yılında, AB ile imzalanan AKÇT (Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu) Serbest Ticaret Anlaşması, demir çelik sektörünü, Avrupa Birliği ile entegre olmasına imkan sağlamıştır. Sektör, 1996 yılından bu yana, Avrupa Birliği’nde yerleşik çelik üreticileriyle, maliyetler açısından bazı dezavantajlarına rağmen, başa baş rekabet etme becerisini göstermiş ve AB piyasasında ciddi bir pazar payına sahip olmuştur.
Türkiye’de ham çelik alanında bugün itibariyle 30 firma faaliyet gösteriyor. Bunlardan 3’ü Entegre (BOF), 3’ü İndüksiyon Ocaklı (İO) ve 24’ü Elektrik Ark Ocaklı (EAO) olarak çalışıyor.
Demir çelik sektöründe 100 civarında da çelik servis merkezi var. Söz konusu çelik servis merkezlerinin toplam kapasitesi 8 milyon tonu aşmış durumda. Çelik servis merkezlerden bir kısmı otomotiv, bir kısmı beyaz eşya sektörlerine yönelik çelik işlerken, önemli bir kısmı da genel amaçlı servis hizmeti veriyor.
Türkiye’deki kayıtlı çalışan her 100 kişiden 1,8’i demir ve demir dışı metaller sektöründe istihdam ediliyor.
Dünyada 66 çelik üreten ülke arasında 8. sırada yer alan Türkiye, Avrupa’daki çelik üreticileri arasında ise Almanya’nın ardından 2. konumda bulunuyor.
Yaklaşık 200 ülkeye ihracat gerçekleştiren Türk demir çelik sektörü, 2023 yılında ihracatını 55 milyar dolar seviyesine taşımayı hedefliyor.
